Polikistik Over Sendromu (PKOS)
Kadınlarda en yaygın görülen hormonal bozukluklardan biri polikistik over sendromu (PKOS) olarak bilinir. PKOS’nun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlığın etkili olduğu düşünülen, hormonların dengesini bozan bir rahatsızlıktır. Bu sendrom, genellikle ergenlik dönemi ve genç kızlık yıllarında ortaya çıkar ve vücudu geniş bir şekilde etkileyebilir.
PKOS’un temel sorunlarından biri, yumurtlama (ovulasyon) sürecinin düzensiz veya hiç olmamasıdır. Bu, adet döngüsünün bozulmasına ve çeşitli semptomların ortaya çıkmasına neden olur. PKOS’lu hastaların bazı ortak belirtileri şunlar olabilir:
- Adet düzensizlikleri (oligo-amenore)
- Tüylenme artışı ve sivilcelenme
- Kısırlık sorunları
- İnsülin direnci ve bazı hastalarda fazla kilo
Fazla kilolu olan PKOS’lu hastalar için en önemli tedavi yaklaşımı kilo vermektir. Çocuk sahibi olmak istemeyen PKOS’lu hastalarda doğum kontrol hapları ve tüylenmeyi azaltıcı ilaçlar kullanılabilir. Ancak çocuk sahibi olmak isteyen hastalar için ovulasyon indüksiyonu adı verilen ilaç tedavileri uygundur.
Ovulasyon indüksiyonu için kullanılan ilaçların ilk basamağı Klomifen Sitrat’tır. Bu ilaç, adetin 3.-7. günleri arasında kullanılmaya başlanır ve genellikle 5 gün boyunca ağızdan alınır. İlacın dozu günlük 50-150 mg arasında değişebilir.
İkinci basamak tedavi, gonadotropinler adı verilen ilaçlarla yapılır ve dozlar kontrollü bir şekilde artırılır. PKOS’lu hastalar için bebek sahibi olma konusundaki son tedavi seçeneği tüp bebek (IVF) tedavisidir.
Ayrıca, insülin direnci bulunan tüm hastalara insülin duyarlılığını artıran metformin gibi ilaçlar da önerilebilir. Bu ilaçların kullanımı, tedavi sürecine olumlu katkı sağlayabilir.
