Gebelik takibinde haftasına uygun olarak yapılması gereken bazı işlemler var. Bunlar bazen kan ve idrar testi bazen de ayrıntılı ultrason olabiliyor.
Hamile bir kadının ilk muayenelerinde öncelikle ultrasonla bakmak gerek.
Bebeğin rahim içinde olduğundan emin olmak, ikiz olup olmadığı ve en önemlisi de kalp atışlarının olup olmadığına bakmak lazım.
Tüm hamile kadınlarda yapılması gereken bazı kan idrar testleri var. Örneğin ilk 3 ay içinde kan grubuna, kansızlık olup olmadığına, temel karaciğer ve böbrek fonksiyonlarına bakılmalı. Bunların yanı sıra bazı mikropların da olup olmadığından emin olunması gerek. Bunlar, kızamıkçık, frengi, AIDS mikrobu ve hepatit mikropları.
Gebeliğin ilk 3 ayının sonlarına doğru (11-14. haftalar arasında) genetik tarama testleri başlıyor. Bebekte Down Sendromu olup olmadığı mutlaka araştırılması gereken bir genetik hastalık. Bunun için biraz pahalı bir test olan anne kanında (maternal kanda fetal DNA) bebeğin genlerinin araştırıldığı bir test var o, yapılabilir.
Ya da kan ve ultrason bulgularının birlikte değerlendirildiği ikili tarama testi yapılabilir. İkili tarama testinde ultrasonla bebeğin ense kalınlığı ve burun kemiğine bakılıp anne kanındaki bazı maddelerle birlikte değerlendirilip sonuç alınıyor. Eğer ikili tarama testinde anormallik varsa işte o zaman bebeğin hücrelerinin alınması gerekir.
Bebeğin cinsiyeti 14 haftadan sonra söylenebilir hale geliyor ve o zamanlarda cinsiyet tayini yapıyoruz.
Hamileliğin 4. ve 5. Ayları civarında (15-20. hafta) üçlü ya da dörtlü tarama testi yapılıyor. İkili test yapılmışsa bunlara gerek olmayabilir, ben genelde tercih etmiyorum.
Yine bu testler sorunlu çıkarsa tanı için bebeğin hücrelerinin alınması gerek. Bebeğin hücreleri, yaygın olarak bebeğin suyunun alınması ile oluyor. Buna amniosentez deniyor. Çoğu gebe, bu işlemden korkar ama bazen mutlaka yapılması gerek.
Hamilelikte ayrıntılı ultrasona 18-22. hafta aralığında bakmak gerek. Ben genellikle 20-22. hafta civarında tercih ediyorum.
Hamileliğin 24-28. Haftaları arasında şeker tarama testi yapılır. Buna göre diabet eğiliminin olduğu kadınlar tespit edilerek hamilelik takiplerine yeni bir yol çizilir.
Kan uyuşmazlığı olan hamilelerde 28. hafta civarında bununla ilgili ilave kan testleri (indirekt Coombs) gerekiyor. Uygun olan hastalara kan uyuşmazlığını önleyici iğne yapılır.
Yine 28. hafta civarında kan testleri yapılarak genel durum değerlendirmesi yapmakta fayda var.
Hamileliğin 36 haftasından doğuma kadar olan dönemde ise artık kontrolleri haftalık yaparak bebeğin suyu ve kalp atışlarının dinlendiği NST yapılır.
Bundan sonra artık doğum hazırlıkları tamamlanır.
Kan uyuşmazlığı olan hamilelerde gerekirse doğumdan sonra da kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır.
